Mensen worden gedreven door onderstaande basisbehoeften en ondanks etnische, culturele en maatschappelijke verschillen zijn deze behoefte voor iedereen gelijk. Als er niet aan deze behoeften voldaan wordt, kan er niet (optimaal) gefunctioneerd worden. In 1943 publiceerde psycholoog Abraham Maslow zijn ‘Piramidebehoeftemodel’ waarin de basisbehoeften stap voor stap worden behandeld.

Het Piramidebehoeftemodel bestaat uit vijf basisbehoeften. Aan deze basisbehoeften moet in een bepaalde volgorde voldaan worden. Als aan alle behoeften voldaan wordt kan de mens zichzelf ontwikkelen en ontplooien. Zelfontwikkeling en zelfontplooiing geeft zin aan het leven, en wordt gezien als hetgeen wat ieder gelukkig kan maken.

Met andere woorden als de mens een prettig en zinvol bestaan wil moet er aan bepaalde behoeften voldaan worden. De piramide kan alleen van onder naar boven opgebouwd worden. Hierdoor is het niet mogelijk een behoefte laag over te slaan. Volgens het onderstaande figuur moeten de behoeften voldaan worden in de volgende volgorde: geel, oranje, groen, blauw en als laatste paars.

Piramide van Maslow (1943)

Net zoals er basisbehoeften bestaan bij de mens, bestaan er ook basisbehoeften bij de hond. Zonder gehoor te geven aan deze behoeften zal een hond doodgaan en/of niet gelukkig zijn. We kunnen de eerste drie behoeften gebruiken voor zowel mens als hond. Er wordt hier gesproken over: lichamelijke behoefte, zekerheidsbehoefte en sociale behoefte. Er bestaat discussie of de bovenste twee lagen van de piramide, behoefte tot zelfontwikkeling en de behoefte aan waardering en erkenning, ook voor honden op toepassing is.

Voeding
Onder voeding wordt eten en drinken verstaan, een hond heeft beide nodig om te overleven. Als er niet aan deze behoeften wordt voldaan, zal de hond op zoek gaan naar een manier zodat deze behoeften wel vervuld worden.

Huisvesting
Omdat de meeste honden bij ons in huis wonen, wordt er aan deze behoefte voldaan. Een hond heeft behoefte aan een droge, schone plek om te leven en te slapen. Deze plek beschermt de hond tegen regen en kou en andere weersomstandigheden.

Slapen
Iedereen heeft slaap nodig om in leven te kunnen blijven, ook honden. Een hond heeft gemiddeld meer uren slaap op een dag nodig, dan een mens. Een mens slaapt gemiddeld 8 uur op een dag. Een volwassen hond heeft gemiddeld 14 uur slaap op een dag nodig. Oude honden en pups hebben meer slaap nodig. Een pup kan wel tot 20 uur slaap nodig hebben op een dag, dit geeft aan dat zij soms maar 4 uur van de dag actief zijn.

Uiting van instincten
Elk levend wezen, ook de hond heeft instinctieve driften. Deze driften worden genetisch doorgegeven. Denk hierbij aan de drift om zich voort te planten maar ook de ‘prooi-jacht’ of ‘buitdrift’. Dit zijn allemaal driften die mede het gedrag van uw hond bepalen. De prooi-jachtdrift is het duidelijkst terug te zien bij jachthonden. Toch is deze drift bij iedere hond in meer of mindere mate aanwezig, denk hierbij aan een hond die een bal probeert te vangen.

Ook beweging, fysieke- en mentale stimulatie zijn primaire behoeften van de hond. Als deze niet tot uiting mogen of kunnen komen, zal de hond depressief worden en/of “gestoord” gedrag laten zien.

Veiligheid
De hond heeft behoefte aan veiligheid. Deze veiligheid heeft betrekking op de lichamelijke behoeften, deze moeten constant zijn. Het geeft de hond geen veiligheid om de ene dag te eten te krijgen en de volgende dag niet. Het gaat hier om de consequente veiligheid, waar de hond vanuit kan gaan en op kan rekenen.

Ook betreft veiligheid, de omgeving van de hond. Deze veiligheid kan heel breed gezien worden. Wordt de leefsituatie van uw hond niet constant onveilig gemaakt door bijvoorbeeld agressief of pest gedrag van andere honden of mensen. Deze vorm van veiligheid is een letterlijke veiligheid. Het gaat hier om een fysieke reactie van de omgeving op de hond.

Maar ook de mentale veiligheid van de hond is erg belangrijk. Belangrijk is dat de hond kan onderzoeken en zichzelf kan ontwikkelen binnen een veilige omgeving. Hierbij is de baas een hele belangrijke factor. Wordt er door de omgeving geen veiligheid geboden dan zal de hond opzoek gaan naar een manier om zichzelf veiligheid te bieden en zichzelf te beschermen. Dit kan zich uiten in ‘verstoord’ gedrag.

Rust
De hond heeft behoefte aan rust. Rust om te slapen maar ook om opgedane indrukken te verwerken. Hiervoor heeft de hond een plek nodig die “van hem” is en waar hij of zij niet uit zijn rust gehaald wordt door bijvoorbeeld kleine kinderen die willen spelen. ‘Maak geen slapende honden wakker!’ Is een veel gehoorde uitspraak die letterlijk genomen mag worden.

De hond is een sociaal dier dat behoefte heeft aan sociaal contact. Dit sociale contact betreft contact met zowel andere honden in de omgeving als zijn eigen baas.

Sociaal contact met de omgeving
Honden hebben behoefte aan contact met soortgenoten. Het contact met soortgenoten kan zorgen voor ontspanning en bevrediging van zijn spelbehoeften. Hierbij is het wel belangrijk dat de veiligheid in acht wordt gehouden. Zorg ervoor dat de hond bekend raakt met de mogelijkheden tot sociaal contact met de omgeving. Het contact zal stapsgewijs opgebouwd moeten worden, zodat de veiligheid gewaarborgd wordt.

Sociaal contact met zijn roedel
De hond heeft behoefte aan contact met zijn roedelgenoten en dus met de eigenaar. Dit contact is essentieel voor het opbouwen van een goede relatie en gewenst samenleven. Voor dit contact is het van belang dat zowel de hond als de eigenaar het contact als prettig ervaren.

Opdracht 1 (zie werkblad):
Denk goed na over hoe jouw hond in zijn/haar basisbehoeften wordt voorzien. Omschrijf op welke manier de behoeften van jouw hond worden vervuld. Plaats de onderstaande woorden op de juiste plek in de piramide. En vul aan…
Eten / spelen met honden / bench / kauwbotjes / wandelen / slapen / trainen /spelen met de baas / snuffelen / structuur in de dag / alleen leren zijn / onbeperkt drinken /

Rechthoek: afgeronde hoeken: Sociale behoeften:
Rechthoek: afgeronde hoeken: Zekerheidsbehoeften:
Rechthoek: afgeronde hoeken: Fysiologische behoeften/ lichamelijke behoeften:

Opdracht 2: Wij belonen tijdens de training het gewenste gedrag. Je beloont met het gene wat jouw hond als beloning ervaart. Vanuit het behoeftemodel bekeken kunnen de beloningen onderverdeeld worden in categorieën. In welke categorieën passen de onderstaande beloningen?

Soort beloningBehoefte van de hondSoort beloningBehoefte van de hond
Beloning met voer/ lekkers    Verbale beloning 
Beloning met aaien  Beloning ‘vrij rennen’ 
Beloning met bal  Beloning met trekspel