Puppy socialisatie

‘Socialisatie’ puppy-eigenaren zijn er maar druk mee. De nieuwe pup moet overal mee naar toe en moet goed gesocialiseerd worden. Hierom wordt de pup meegenomen naar het schoolplein, de trein, het stadscentrum, hij moet kennismaken met andere honden (groot en klein) en natuurlijk komt er ook veel visite langs. Dat er veel wordt ondernomen onder het mom ‘socialisatie’ is duidelijk, maar wat socialisatie nu precies is, weten veel mensen niet goed. Dat er ook dingen flink mis kunnen gaan is vaak helemaal niet bekend.

Wat is socialisatie dan precies?

Socialisatie houdt meer in dan het kennismaken met verschillende prikkels. Het belangrijkste is dat de pup deze verschillende prikkels als positief ervaart én hier een positieve associatie mee krijgt. Dit kun je bijvoorbeeld doen door te belonen met voertjes maar ook door even te spelen of te knuffelen. Let op: de pup moet het als een positief ervaren, niet jij als eigenaar.

Dat een positieve associatie belangrijk is, is duidelijk, maar hoe weet je nu dat jouw pup de situatie als positief ervaart? Dit kan je zien aan zijn lichaamstaal. Als jij als eigenaar de lichaamstaal van jouw pup kan lezen, kun je op maat socialiseren. Het is hierom superbelangrijk om je te verdiepen in lichaamstaal van honden, speciaal in die van jou!

Iedereen (ook een pup) leert in zijn eigen tempo. Het is hierom belangrijk om je aan te passen aan het tempo van de pup. De pup kan niet sneller ervaren of ergens een (positieve) associatie mee maken, als hij meer op zijn bordje krijgt dan dat hij kan verwerken. Dit werkt zelfs tegen. Het is daarom erg belangrijk om je pup de tijd te gunnen: als hij nog ergens mee bezig is, laat hem ‘uit kijken’. Dit wil zeggen: hij moet eerst de indruk in zich op nemen en vervolgens beslissen wat hij er mee wil doen. Dit kan zijn: ernaartoe lopen om te onderzoeken óf juist op een veilige afstand blijven. Laat je pup dus eerst ‘uit kijken’ in de rust en als de informatie verzameld is, kun je de pup vragen iets anders te gaan doen. Als de gewenste keuze gemaakt wordt, mag je dit zeker belonen: met stem of met een voertje.

Socialisatiefases en inprenting.

Tijdens de socialisatiefases wordt de basis gelegd voor de toekomst. Alle indrukken die de pup in deze fases als positief ervaart, worden meegenomen voor het verdere leven (de inprenting). Als je als eigenaar (en als fokker) bewust met deze fases omgaat, kan er heel veel sturing gegeven worden aan hoe de pup zich ontwikkeld.

Soortgerichte socialisatiefase (3 tot 7 weken)

Dit is de periode waarbij de pup nog bij zijn moeder en broers/zussen is. In deze periode leert de pup wat het is om een hond te zijn. Hoe honden ruiken, communiceren, spelen en welke regels hierbij horen. Voor je pup is dit dus een belangrijke fase. Het is hierom erg van belang om te weten wat jouw pup toen heeft ervaren. Werd er bij de fokker veel gedaan aan socialisatie, dan heeft jouw pup hier voordeel van gehad. Hij heeft namelijk bij zijn moeder en broers/zussen kunnen afkijken en hiervan kunnen leren.

Omgevingsgerichte socialisatiefase (7 tot 12 weken)

Dit is de periode waarin de pup in zijn nieuwe huis komt, bij jou als eigenaar. Deze periode wordt gekenmerkt door nieuwsgierigheid en vanzelfsprekendheid. De pup is nieuwsgierig naar prikkels en situaties, nieuwe invloeden zal de pup als vanzelfsprekend ervaren. Van deze periode kun je als eigenaar handig gebruik maken.  In deze periode is de angst van de pup geremd.

Angstfase (8/12 weken tot 6 maanden)

De rem die in de eerdere fase was gelegd op de emotie ‘angst’, verdwijnt. Hierdoor zal de pup angstig(er) kunnen reageren op prikkels en situaties. Dat de angst nu niet meer geremd wordt, heeft te maken met de fysiologische opbouw van het (autonoom) zenuwstelsel. De pup zal inkomende prikkels intenser ervaren dan hiervoor. Het is dus absoluut niet zo dat de pup zich ‘aanstelt’ maar zijn ervaringen voelen heftiger dan hiervoor. Deze angst is niet altijd aanwezig maar komt en gaat in vlagen. In deze fase is het dus heel belangrijk om attent te zijn op angst en te werken aan positieve ervaringen in het leertempo van de pup. Zorg voor veel succes voor je pup en kleine stapjes.

‘Socialisatie checklist’ handig? Of juist niet?

Op internet zijn er veel lijsten te vinden, zogenaamde ‘socialisatie checklists’. Deze lijsten zijn leuk om bewust te worden van de socialisatieperiode maar absoluut niet raadzaam om (exact) te volgen. Bij deze lijsten gaat het namelijk om het afstrepen van een situatie, niet om het afstrepen van een positieve associatie. Een positieve associatie is vele male belangrijker dan een ervaring. Hieronder volgt een ‘gids’ met betrekking tot een geslaagde socialisatie. Heeft jouw pup al een positieve associatie met een onderdeel, dan hoef je hier dus niet meer de nadruk op te leggen maar dit alleen te herhalen (onderhouden).

• Het kennismaken met vreemde mensen en kinderen. Dit hoeft niet (direct) gepaard te gaan met aaien of fysiek contact. Een positieve kennismaking kan ook op afstand en gepaard gaan met voertjes van jou als eigenaar. Let op dat de situatie niet te overweldigend is, op een overvol schoolplein gaan staan met een pup is (bijna) nooit positief. Zorg voor rust en een beheersbare situatie. Grijp in of ga uit de situatie als je ziet dat het je pup te veel wordt.
• Het kennismaken met (vreemde) honden hoort ook bij de socialisatie. Het ontmoeten van andere honden kan heel spannend zijn. Als het te spannend is, is dit voor de pup geen positieve associatie. Als de pup regelmatig hele spannende ervaringen heeft, zal hij andere honden misschien wel als gevaarlijk of niet leuk bestempelen. Houdt de ontmoetingen voor jou pup dan ook plezierig. Het kennis laten maken kan ook op afstand of van de achterkant van de andere hond. De pup hoeft dus niet direct te ‘spelen’. Ook het in de nabijheid zijn van andere honden en dan voertjes krijgen van de eigenaar is een kennismaking. Dit is afhankelijk van wat de pup prettig vindt.
• Kennismaken met verschillende geluiden. Dit begint al bij de (huiselijke) omgeving bij de fokker. Toch is het belangrijk dat jij als nieuwe eigenaar hier mee verder gaat. Sommige rassen zijn extra geluidsgevoelig, het is dan ook belangrijk om hier extra aandacht aan te besteden. Ook vuurwerktraining bij een jonge pup, kan later heel veel profijt opleveren.
• Kennismaken met verschillende ondergronden. Dit is heel belangrijk bij jonge opgroeiende honden. Bijna iedereen weet hoe belangrijk het is voor kinderen om zich sensorisch en sensomotorisch te ontwikkelen. Dit is voor een pup niet anders. Door ervaringen met verschillende materialen en ondergronden leert de pup de wereld ontdekken. Door de pup in zijn eigen tempo te laten leren, ontwikkelt de pup zelfvertrouwen en vertrouwen in zijn omgeving.
• Kennismaken met geuren. Het reukorgaan is superbelangrijk voor een hond. Het reukvermogen van een hond is vele maten sterker dan van een mens. Zo heeft een Duitse Herder bijvoorbeeld 44 keer meer reukcellen dan een mens. Dit geeft aan hoe sterk de neus van de hond ontwikkeld is. Geur speelt hierom ook een ontzettend grote rol in de belevingswereld van de hond. De hond ‘ziet’ als het ware de wereld door zijn neus. Omdat wij als mens dit niet hetzelfde ervaren als een hond, is het soms moeilijk om ons hierin te verplaatsen. Snuffelen tijdens de wandelingen is voor veel hondeneigenaren dan ook een grote frustratie. Toch is dit hoe onze honden de wereld zien. Gun je pup dan ook de tijd om de wereld te ontdekken met zijn neus.